تحريمهاي دولت جديد آمريکا طوري تنظيم شده تا برجام را نقض نکند اما بسيار زيرکانه تحريمهاي قبلي را زنده ميکند، تحريمهاي جديد شرکتهاي غربي و همسايگان دوست را درباره همکاري با ايران به ترديد انداخته است.
به گزارش
هفت چشمه به نقل از
شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ هنوز مشکلات سر راه لغو تحريمهاي اقتصادي پس از توافق هستهاي حل نشده و هنوز بانکهاي بينالمللي دست و دل قرص به سوي ايران سرازير نشدند که رئيسجمهور تازه از راه رسيده آمريکا، فرمان اجرايي امضا کرد که به موجب آن اتباع 7 کشور مسلمان از جمله ايران امکان ورود به خاک آمريکا را ندارند. پنج روز بعد وزارت خزانه داري آمريکا تحريمهاي جديدي عليه 13 فرد و 12 نهاد مرتبط با ايران اعلام کرد.
هرچند قانون ممنوعيت سفر توسط دادگاهي در آمريکا لغو شد اما ناآرامي ناشي از سرگيري احتمالي سياستهاي افراطي توسط آمريکا عليه ايران، البته بخوانيد رو بازي کردن مقامات آمريکايي، بيثباتي در زمينه سرمايهگذاريها در ايران و همچنين در روابط تجاري با تهران ايجاد کرده است.
هرچند سياستهاي خصمانه آمريکا در زمان اوباما عليه ايران تغيير نکرده و تنها از شکلي به شکل ديگر درآمده بود؛ اکنون نيز در دوران سکانداري دونالد ترامپ در کاخ سفيد در حال آشکار کردن نمود حقيقي خود است.
تحريمهايي که به واسطه مذاکره و بعد از آن توافق هستهاي، گفته ميشد لغو ميشود و پاي تجار غربي و آسيايي و حتي همسايگان را به ايران باز کرده بود، به نظر ميرسد بار ديگر درحال بستن دست و پاي سرمايهگذاري خارجي است.
تحريمهاي جديد آمريکا که به گفته خبرگزاري رويترز، به روشي انجام خواهد شد که از نظر حقوقي نقض برجام تفسير نشود، اکنون به تحريمهايي اضافه شده است که به ظاهر و روي کاغد لغو شده بود اما در عمل با وجود هزاران قانون دست و پا و گير و هشدارهاي زير و درشت آمريکا به بانکها و موسسات مالي و شرکتهاي بينالمللي همچنان مانع از تسهيل سرمايهگذاري و روابط تجاري با ايران ميشد.
اين تحريمها که به نظر ميرسد، روز به روز سريهاي جديدش در راه است، آشفتگيهاي جديدي در مسير ورود ايران به روابط تجاري بينالمللي ايجاد کرده است. از اينرو ميتوان نشانههاي پا پس کشيدن يا ترديدهاي تجار و سياستمداراني که براي ورود به بازار بکر ايران سر و دست ميشکستند را ديد.
همان روز اعلام تحريمهاي جديد عليه ايران، پاتريک پويانه، مدير ارشد اجرايي شرکت توتال درباره تغيير قرارداد گازي با ايران گفت که از آمريکا اطاعت ميکند.
وي شش روز بعد توضيح داد توسعه گاز فاز 11 پارس جنوبي تا تابستان امسال در دستورکار دارد اما در صورتي آن را اجرا ميکند که ترامپ لغو تحريمهاي ايران را تمديد کند.
اين بدان معناست که توسعه پارس جنوبي توسط توتال در انتظار تمديد لغو تحريمهاي آمريکا در ماه فروردين و ارديبهشت است تا بتواند در ماه تابستان اجرايي شود.
شرکت بوئينگ نيز در همان روز هرچند که از اظهارنظر مستقيم در مورد چشمانداز قرارداد با ايران خودداري کرد اما اعلام کرد: ما بر اساس مجوزهاي کنوني مان فعاليت ميکنيم... درصورتيکه دستورالعمل جديدي از وزارت خزانهداري دريافت کنيم، بر اساس آن عمل ميکنيم.»
هرچند که به نظر نميرسد بوئينگ با توجه به وضعيت اقتصادي و کم شدن سفارشهايش علاقهاي به پا پس کشيدن از قراردادها فروش هواپيما به ايران داشته اما اظهارات اين شرکت و همچنين شرکت توتال نشان از متشنج شدن فضاي تجاري در رابطه با ايران دارد.
تحليلگران معتقدند اين تحريمهاي جديد به طور مشخص مانع از اجراي قرارداد بوئينگ با ايران نميشود اما ميتواند شرايط اجراي اين قرارداد را دشوارتر سازد و از طرفي از آنجاييکه بيشتر قطعات جتهاي ايرباس در آمريکا توليد ميشود، فروش ايرباس نيز به موافقت آمريکا نياز دارد.
اکثر غولهاي بزرگ نفتي، نظير بريتيش پتروليوم، شورون و ايکسون موبيل (که مدير ارشد اجرايي پيشين آن رکس تيلرسون، وزير امورخارجه دولت ترامپ است) از ورود به ايران دوري کردهاند. تنها توتال و رويال داچ شل در ماه دسامبر براي فعاليتهاي مطالعاتي در ميادين نفتي آزادگان و يادآوران در جنوب غرب ايران يک قرارداد اوليه امضا کردهاند.
از شرکتهاي غربي و به قولي ياران و همپيمانان ديرينه آمريکا بگذريم، اين وضعيت جديد اثر خود را بر روي همسايگان ايران نيز گذاشته است.
هشت روز پس از اعمال تحريمهاي جديد عليه ايران، ايرلاينهاي هندي که در حال برنامهريزي براي ايجاد پروازهاي جديد به مقصد ايران بودند، به علت شدت گرفتن مواضع سختگيرانه دونالد ترامپ عليه ايران که ميتواند تنشهايي به دنبال داشته باشد، بر سر دوراهي احيا يا توقف اين برنامهها قرار گرفتند.
براي نمونه، ايکانوميک تايمز به نقل از منابع هندي نوشت شرکت هندي «گو اير» هند که در حال برنامهريزي براي گنجاندن تهران به عنوان يکي از اولين مقاصد پروازهاي بين المللياش بود، اکنون اين طرح را متوقف کرده است.
شرکت هواپيمايي «جيت ايروي» قرار بود پروازهاي خود را به ايران انجام دهد اما بواسطه نگراني از پاسخگويي درباره تحريمهاي آمريکا اين کار را انجام نداد.
در مورد ديگر، بيزينس استاندارد نوشت بلاتکليفي در مورد استفاد از ارز در مبادلات تجاري دوجانبه ايران و هند، به دنبال ترديد در استفاده از دلار در مبادلات تجاري دو کشور پس از اعمال تحريمهاي جديد آمريکا عليه ايران، بر صادرات برنج باسماتي هند به ايران تاثير گذاشته است.
به نظر ميرسد، دونالد ترامپ، رئيسجمهور تازه کار آمريکا شعارهاي انتخاباتي خود براي برهم زدن برجام را بسيار زيرکانه و بدون نقض پيش ميبرد. وي با امضاي قانونهاي تحريمي جديد که به گونهاي نوشته شده تا برجام را نقض نکند، شرايطي براي شرکتهاي خارجي رقم ميزند که دچار ترديد شوند يا از ترس مواجه شدن با مجازاتهاي آمريکا خود به شرايط اين کشور در رابطه با ايران تن دهند و به اين وسيله بدون اينکه تحريمهاي لغو شده برجام بازگردد يا به صورت خودکار باز ايران با همان تحريمها مواجه شود.